26. Διαδικασία ΔVIII_2 : Εξέταση Ενδείξεων Απάτης και Αναφορά Υπονοιών Απάτης

Διαδικασία ΔVIII_2 : Εξέταση Ενδείξεων Απάτης και Αναφορά Υπονοιών Απάτης

1. Σκοπός

Σκοπός της διαδικασίας είναι η εξέταση ενδείξεων απάτης και η αναφορά υπονοιών απάτης από τη Δ.Α./Ε.Φ., στο πλαίσιο εφαρμογής των διαδικασιών του ΣΔΕ και άσκησης των αρμοδιοτήτων τους.

2. Θεσμικό Πλαίσιο

• Κανονισμός 1060/2021: άρθρο 69. παρ. 2, άρθρο 74, παρ. 1, στοιχείο γ
• Νόμος 4914/2022: Άρθρα 42 & 49

3. Πεδίο εφαρμογής

Η διαδικασία εφαρμόζεται σε περίπτωση ένδειξης απάτης, δηλαδή όταν εντοπίζεται από τη Δ.Α./Ε.Φ. παρατυπία με ενδεχόμενο δόλο στο πλαίσιο εφαρμογής άλλων διαδικασιών του ΣΔΕ.

4. Περιγραφή

4.1 Εξέταση ένδειξης απάτης από την Διαχειριστική Αρχή

4.1.1 Εσωτερική διερεύνηση

Όταν εντοπίζεται από στέλεχος/η της Δ.Α. παρατυπία και εκτιμάται ότι πρόκειται για ένδειξη απάτης, το/α αντίστοιχο/α στέλεχος/η προβαίνει στην αναζήτηση/συγκέντρωση σχετικών στοιχείων, προκειμένου να τεκμηριωθεί, στο βαθμό που είναι δυνατόν, η ύπαρξη πρόθεσης.

Παράλληλα, ενημερώνει τον/την άμεσο Προϊστάμενο/η (Προϊστάμενος Μονάδας), τον/την Προϊστάμενο/η της Υπηρεσίας και τον/την Υπεύθυνο/η για τα θέματα απάτης της Δ.Α., ο οποίος ορίζεται με απόφαση του Προϊσταμένου της ΔΑ για την παρακολούθηση των σχετικών θεμάτων, ώστε να προβούν σε μια πρώτη εκτίμηση για το αν η ένδειξη απάτης έχει βάση και πρέπει να διερευνηθεί περαιτέρω.

Εφόσον η ένδειξη απάτης κρίνεται καταρχήν βάσιμη, ο/η Υπεύθυνος/η για τα θέματα απάτης της Δ.Α. καταγράφει την περίπτωση με τα βασικά στοιχεία της σε ειδικό αρχείο καταγραφής ενδείξεων απάτης που τηρείται από την ΔΥ.Α. (Έντυπο Ε.VIII.2_1).

Ο/Η Προϊστάμενος/η της Υπηρεσίας καθορίζει την ομάδα ατόμων που θα ασχοληθεί με τη διερεύνηση του θέματος. Στο πλαίσιο αυτής της διερεύνησης, η ομάδα, ανάλογα με την ένδειξη απάτης που έχει εντοπιστεί, δύναται να προβεί ενδεικτικά σε:

• διασταύρωση απαραίτητων πληροφοριών από βάσεις δεδομένων
• αναζήτηση στοιχείων από άλλους οργανισμούς/φορείς στους οποίους μπορεί να απευθυνθεί με σχετικό ερώτημα (επιμελητήρια – μητρώα, ασφαλιστικοί φορείς, αδειοδοτούσες αρχές κλπ.)
• διεξαγωγή έκτακτης επιτόπιας επαλήθευσης
• επικοινωνία με συμμετέχοντες σε σεμινάρια κ.ά.

Με την ολοκλήρωση των ενεργειών, η ομάδα της Δ.Α. καταγράφει το αποτέλεσμα της διερεύνησης, δηλαδή εάν η ένδειξη απάτης είναι τελικά βάσιμη ή μη βάσιμη, σε σχετική Αναφορά, την οποία και προωθεί στον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας μαζί με το υλικό τεκμηρίωσης, ενώ ο/η Υπεύθυνος/η για τα θέματα απάτης ενημερώνει το σχετικό αρχείο.

4.1.1.1 Η ένδειξη απάτης είναι βάσιμη

Στην περίπτωση που το αποτέλεσμα της διερεύνησης επιβεβαιώνει την υποψία/ένδειξη απάτης, τότε πρέπει να κινηθεί διοικητική ή δικαστική διαδικασία σε εθνικό επίπεδο και η περίπτωση συνιστά υπόνοια απάτης.

Η Δ.Α. προβαίνει, με ευθύνη του/της Προϊσταμένου/ης της Υπηρεσίας, στις ακόλουθες ενέργειες:

• αποστέλλει την Αναφορά της ομάδας διερεύνησης και το υλικό τεκμηρίωσης Εθνική Αρχή Διαφάνειας (EΑΔ)/AFCOS
• προβαίνει στις απαραίτητες ενέργειες για την αναφορά/ανακοίνωση της υπόνοιας απάτης στην ΕΕ κατά τα προβλεπόμενα στη (Διαδικασία ΔIII_3 Αναφορά παρατυπιών στην ΕΕ)
• εξετάζει, ανάλογα με το είδος και το εύρος της υπόνοιας απάτης, την υιοθέτηση διορθωτικών ενεργειών (π.χ. επαληθεύσεις σε άλλες Δράσεις του ίδιου Δικαιούχου, αναστολή χρηματοδότησης, κλπ)
• δύναται να προβεί σε ενέργειες για πρόληψη ανάλογων περιστατικών και λήψη οριζόντιων μέτρων σε επίπεδο Συστήματος Διαχείρισης και Ελέγχου.

Η Η ΕΑΔ/AFCOS  προωθεί με τη σειρά της την υπόθεση στις αρμόδιες ελεγκτικές ή δικαστικές αρχές, ανάλογα με την περίπτωση, ενημερώνοντας για την προώθησή της, την Δ.Α και την ΕΔΕΛ.

Για τα στάδια της εξέλιξης κάθε υπόθεσης, ο Υπεύθυνος για τα θέματα απάτης της ΔΑ ενημερώνει το σχετικό αρχείο που τηρεί η Δ.Α.

4.1.1.2 Η ένδειξη απάτης δεν είναι βάσιμη

Στην περίπτωση που η εσωτερική διερεύνηση της Υ.Α. καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η ένδειξη απάτης δεν είναι βάσιμη, τότε επιβεβαιώνεται από τον/την  Προϊστάμενο/η της Δ.Α. ότι δεν συνιστά υπόνοια απάτης. Η Αναφορά της ομάδας διερεύνησης και το υλικό τεκμηρίωσης κοινοποιείται στον ΕΦ εφόσον το αντικείμενο διερεύνησης την αφορά.

Με ευθύνη του Προϊσταμένου της Δ.Α., εξετάζεται η υιοθέτηση πιθανών ενεργειών από τη Δ.Α. για πρόληψη ανάλογων περιστατικών και για λήψη οριζόντιων ενεργειών/υιοθέτηση μέτρων σε επίπεδο Συστήματος Διαχείρισης και Ελέγχου.

Για τα στάδια της εξέλιξης κάθε υπόθεσης, ο Υπεύθυνος για τα θέματα απάτης της Δ.Α. ενημερώνει το σχετικό αρχείο που τηρεί η Δ.Α.

4.2 Εξέταση ένδειξης απάτης από Ενδιάμεσο Φορέα

Σε περίπτωση που εντοπίζεται ένδειξη απάτης από στέλεχος/η Ενδιάμεσου Φορέα (Ε.Φ.), εφαρμόζονται τα παραπάνω βήματα κατ’ αναλογία με την Διαχειριστική Αρχή.

Στην περίπτωση του Ε.Φ., η Αναφορά εσωτερικής διερεύνησης του Ε.Φ. και το υλικό τεκμηρίωσης κοινοποιούνται από τον Προϊστάμενο του  Ε.Φ. στη  Διαχειριστική Αρχή.

4.3 Εξέταση ένδειξης απάτης από την ΔΑ στο πλαίσιο παρακολούθησης του Ενδιάμεσου Φορέα

Όταν εντοπίζεται από στέλεχος/η της ΔΑ στο πλαίσιο παρακολούθησης του Ενδιάμεσου Φορέα(Διαδικασία V_1 Ορισμός και Παρακολούθηση Ενδιάμεσου Φορέα) ένδειξη απάτης είτε σε Πράξη που διαχειρίζεται ο Ε.Φ., είτε κατά την άσκηση από τον Ε.Φ. των αρμοδιοτήτων που του έχουν ανατεθεί, ενημερώνεται ο άμεσος Προϊστάμενος (Προϊστάμενος Μονάδας) και ο Προϊστάμενος της Διαχειριστικής Αρχής. Ο Προϊστάμενος της Διαχειριστικής  Αρχής, στο πλαίσιο διερεύνησης της ένδειξης απάτης, δύναται να ορίσει ομάδα διερεύνησης ή/και να αποφασίσει τη διενέργεια επαλήθευσης στην εν λόγω δράση ή στον Ε.Φ.

Σε περίπτωση που από τα αποτελέσματα της διερεύνησης κρίνεται ότι η περίπτωση συνιστά υπόνοια απάτης, η Δ.Α. προβαίνει, με ευθύνη του Προϊσταμένου της Υπηρεσίας, στις ακόλουθες ενέργειες:

• αποστέλλει την Αναφορά και το υλικό τεκμηρίωσης στη ΕΑΔ/AFCOS
• αναφέρει την υπόνοια απάτης στην ΕΕ (Διαδικασία ΔIII_3 Αναφορά παρατυπιών στην ΕΕ)
• εξετάζει, ανάλογα με το είδος και το εύρος της υπόνοιας απάτης, την υιοθέτηση διορθωτικών ενεργειών (π.χ. ενίσχυση της παρακολούθησης τους Ε.Φ., επαληθεύσεις σε άλλες Δράσεις τους ίδιου Ε.Φ., κλπ.)
• δύναται να προβεί σε ενέργειες για πρόληψη ανάλογων περιστατικών ή/ και να προβεί στη λήψη οριζόντιων μέτρων σε επίπεδο Συστήματος Διαχείρισης και Ελέγχου.

Η ΕΑΔ/AFCOS προωθεί με τη σειρά της την υπόθεση στις αρμόδιες ελεγκτικές ή δικαστικές αρχές, ανάλογα με την περίπτωση, ενημερώνοντας για την προώθησή της, τη Δ.Α. και την ΕΔΕΛ.

Σημειώνεται ότι, εφόσον η Δ.Α. είχε εντοπίσει ένδειξη απάτης σε Πράξη που διαχειρίζεται ο Ε.Φ., την οποία δεν είχε εντοπίσει ο Ε.Φ. και η Απόφαση/ πόρισμα καταλήγει ότι δεν αποδεικνύεται πρόθεση από την πλευρά του Ε.Φ., εφαρμόζεται η Διαδικασία V_1 Ορισμός και Παρακολούθηση Ενδιάμεσου Φορέα.

Για τα στάδια της εξέλιξης κάθε υπόθεσης, ο Υπεύθυνος για τα θέματα απάτης της ΔΑ ενημερώνει το σχετικό αρχείο που τηρεί η ΔΑ.

4.4 Παρακολούθηση υποθέσεων και διαπίστωση απάτης (Follow up)

Για κάθε υπόθεση υπόνοιας απάτης που έχει προωθηθεί σε αρμόδιες εθνικές αρχές για περαιτέρω ενέργειες, η ΕΑΔ/AFCOS παρακολουθεί την εξέλιξή της και προωθεί στην Δ.Α., στον αρμόδιο Ε.Φ. και στην ΕΔΕΛ κάθε σχετική Απόφαση των εθνικών αυτών αρχών.

Στο πλαίσιο αυτό, σε περίπτωση Απόφασης/πορίσματος αρμόδιας δικαστικής αρχής που να επιβεβαιώνει την απάτη (διαπιστωμένη απάτη), η Δ.Α. προβαίνει σε περαιτέρω ενέργειες:

• Αναφέρει την έκβαση της υπόθεσης στην ΕΕ (Διαδικασία ΔIII_3 Αναφορά παρατυπιών στην ΕΕ).
• Εξετάζει κατά πόσον πρέπει να υπάρχουν επιπτώσεις στη σχετική Δράση του Προγράμματος που διαχειρίζεται (π.χ. δημοσιονομικές διορθώσεις σε περίπτωση που δεν μπορούσαν να είχαν προηγηθεί της διερεύνησης για απάτη, ανάκληση, κλπ) και τις εφαρμόζει, ενεργοποιώντας τις σχετικές διαδικασίες όπου απαιτείται.
• Επίσης, σε περίπτωση που η Απόφαση/πόρισμα αφορά σε διάπραξη απάτης από πλευράς του Ε.Φ., η ΔΑ προβαίνει στις αναγκαίες ενέργειες για την ανάκληση της Απόφασης Ορισμού του ΕΦ και για τη διευθέτηση των θεμάτων που σχετίζονται με τη διαχείριση των πράξεων/ αρμοδιοτήτων που του είχαν ανατεθεί..

Για την έκβαση κάθε υπόθεσης, ο Υπεύθυνος για τα θέματα απάτης της Δ.Α. ενημερώνει το σχετικό αρχείο που τηρεί η Δ.Α.

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΦΥΛΑΞΗ ΕΓΓΡΑΦΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΔΕΙΚΤΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ:

Όλα τα πρωτότυπα υποστηρικτικά έγγραφα και στοιχεία για τις ενδείξεις και τις υπόνοιες απάτης (συμπεριλαμβανομένων και αυτών που υπάρχουν σε ηλεκτρονική μορφή) πρέπει να φυλάσσονται σε ασφαλές μέρος.

Επίσης πρέπει να διασφαλίζεται η παράδοση-παραλαβή των παραπάνω εγγράφων/στοιχείων, σε περίπτωση μετακίνησης του προσωπικού

5. Σχετικά έντυπα

Ε.VIII.2_1 Αρχείο Ενδείξεων και Υπονοιών Απάτης