10. Διαδικασία ΔΙΙ_8: Επιτόπια Επαλήθευση

Διαδικασία ΔΙΙ_8: Επιτόπια Επαλήθευση

1. Σκοπός

Σκοπός της διαδικασίας είναι η επιβεβαίωση της παράδοσης των συγχρηματοδοτούμενων  προϊόντων, έργων και υπηρεσιών και της πραγματοποίησης των σχετικών δαπανών που έχουν επαληθευτεί διοικητικά, καθώς και της συμμόρφωσής τους με τους όρους της απόφασης ένταξης , των συναφθεισών συμβάσεων και με τους ενωσιακούς και εθνικούς κανόνες και ότι τηρούνται οι κανόνες προβολής και επικοινωνίας και οι πληροφορίες που παρέχουν οι δικαιούχοι για τη φυσική και οικονομική υλοποίηση της πράξης, περιλαμβανομένων των δεικτών, είναι ακριβείς καθώς και η τήρηση από τον Δικαιούχο του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων.

2. Πεδίο Εφαρμογής

Η διαδικασία εφαρμόζεται από τη ΔΑ/ΕΦ και αφορά στις επιτόπιες επαληθεύσεις που διενεργούνται κατά τη διάρκεια υλοποίησης των πράξεων μέχρι και την ολοκλήρωσή τους, σύμφωνα με το πρόγραμμα επιτόπιων επαληθεύσεων .

3. Θεσμικό πλαίσιο

• Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1060: άρθρα 74,
• Απόφαση C(2019) 3452 final/5.2019 (κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για δημοσιονομικές διορθώσεις σε δημόσιες συμβάσεις)
• Νόμος 4914/2022: άρθρα 39, 42
• ΚΥΑ 269397/2023 για το «Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου των Προγραμμάτων των Ταμείων Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων (ΤΑΜΕΥ) (Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης -ΤΑΜΕ, Ταμείο Εσωτερικής Ασφαλείας-ΤΕΑ και Μέσο για τη Χρηματοδοτική Στήριξη της Διαχείρισης των Συνόρων και την Πολιτική Θεωρήσεων-ΜΔΣΘ) για την προγραμματική περίοδο 2021-2027»(Β΄3400).

4. Περιγραφή Διαδικασίας

4.1 Στόχοι επιτόπιας επαλήθευσης

Κατά την επιτόπια επαλήθευση θα πρέπει να επιβεβαιώνεται:

• ότι η πράξη υλοποιείται πραγματικά
• ότι το φυσικό αντικείμενο (παραδιδόμενα προϊόντα, έργα, παρεχόμενες υπηρεσίες, κλπ) συμμορφώνονται πλήρως με τους όρους της Απόφασης Ένταξης, τα ΤΔΠ/ΤΔΥ, τα σχετικά έγγραφα (σύμβαση, τεχνικό παράρτημα υλοποίησης ΥΕ με ίδια μέσα κλπ.), καθώς και με το εφαρμοστέο δίκαιο
• η ακρίβεια και η ορθότητα των στοιχείων που υποβάλλει ο δικαιούχος όσον αφορά στη φυσική υλοποίηση της πράξης
• ότι ο δικαιούχος έχει συμμορφωθεί στις συστάσεις προηγούμενων επαληθεύσεων/ ελέγχων της ΔΑ/ΕΦ και άλλων ελεγκτικών οργάνων

• η πρόοδος των δεικτών και η ακρίβεια και ορθότητα του τρόπου υπολογισμού τους
• η ύπαρξη και η ακρίβεια των πρωτότυπων παραστατικών που δηλώθηκαν στα Δελτία Δήλωσης Δαπανών καθώς και η τήρηση λογιστικού συστήματος
• ότι υπάρχει φυσική πρόοδος, στη βάση και του εγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος υλοποίησης της πράξης
• η τήρηση των κανόνων της ΕΕ για την προβολή και επικοινωνία[1]
• η τήρηση των εγγράφων που εξασφαλίζουν επαρκή διαδρομή ελέγχου
• η τήρηση των οριζόντιων πολιτικών
• ότι ο Δικαιούχος τηρεί τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, ως αναφέρεται και στο έντυπο Ε.1.4 Υποστηρικτική Λίστα
• η τήρηση των όρων/προϋποθέσεων αποζημίωσης των δαπανών που υπολογίζονται με επιλογές απλοποιημένου κόστους.

4.2 Προσδιορισμός αντικειμένου επιτόπιας επαλήθευσης

Η ΔΑ/ ΕΦ, για κάθε πράξη στην οποία θα διενεργήσει επιτόπια επαλήθευση, προσδιορίζει το αντικείμενο της επαλήθευσης, δηλ. τα υποέργα που θα εξετάσει, τους φορείς στους οποίους θα διενεργηθεί η επαλήθευση, καθώς και το εύρος του φυσικού αντικειμένου και των δαπανών που θα επαληθεύσει επιτόπια (λαμβάνοντας υπόψη τον βαθμό υλοποίησης των υποέργων, το είδος των υποέργων, κλπ). Επίσης, προσδιορίζει τον τόπο διεξαγωγής της επαλήθευσης (έδρα δικαιούχου ή άλλου εμπλεκόμενου φορέα, τόπο υλοποίησης πράξης/ υποέργων εφόσον απαιτείται).

Όσον αφορά στις έκτακτες επιτόπιες επαληθεύσεις, το εύρος του αντικειμένου επαλήθευσης και ο τόπος διεξαγωγής προσδιορίζονται από τη ΔΑ/ΕΦ ανάλογα με τον σκοπό και τους λόγους διενέργειας κάθε έκτακτης επιτόπιας επαλήθευσης.

Στο πλαίσιο προσδιορισμού του εύρους της επαλήθευσης, η ΔΑ/ΕΦ καθορίζει στοιχεία, η επιβεβαίωση των οποίων δεν ήταν δυνατή κατά τη διοικητική επαλήθευση, λαμβάνοντας υπόψη την αρχή της συμπληρωματικότητας επιτόπιων και διοικητικών επαληθεύσεων και της μη επανάληψης των σημείων για τα οποία η ΔΑ/ΕΦ έχει αποκτήσει εύλογη βεβαιότητα στο πλαίσιο της διοικητικής επαλήθευσης. Ωστόσο, αυτό δεν αποκλείει τη δυνατότητα επανάληψης των στοιχείων της επαλήθευσης εάν η ΔΑ/ΕΦ το κρίνει αναγκαίο και σκόπιμο.

Είναι σημαντικό ο συνδυασμός διοικητικών και επιτόπιων επαληθεύσεων να εξασφαλίζει επαρκή μετριασμό των κινδύνων.

4.3 Προετοιμασία για τη διενέργεια επιτόπιας επαλήθευσης

Η ΔΑ /ΕΦ, έχοντας προσδιορίσει το αντικείμενο της επιτόπιας επαλήθευσης και τους πόρους που θα αξιοποιήσει, προβαίνει στις ακόλουθες ενέργειες προετοιμασίας:

4.3.1 Ορισμός οργάνου επαλήθευσης

Η αρμόδια μονάδα της ΔΑ/ΕΦ εισηγείται για τον ορισμό οργάνου επαλήθευσης. Στην απόφαση ορισμού οργάνου ορίζονται:

• Το άτομο ή τα άτομα που συμμετέχουν στην επιτόπια επαλήθευση (στελέχη της ΔΑ/ΕΦ  ή/και εξωτερικοί συνεργάτες, εφόσον συνοδεύονται, λόγω εξειδικευμένης φύσης της πράξης/έργου),
• το αντικείμενο της επιτόπιας επαλήθευσης (η πράξη/υποέργο που θα επαληθευτούν επιτοπίως),
• ο τόπος και χρόνος διενέργειας της επαλήθευσης

Το όργανο επαλήθευσης ορίζεται με απόφαση του προϊσταμένου της ΔΑ/ΕΦ  (Ε.ΙΙ.8_1 Απόφαση Συγκρότησης Οργάνου Επαλήθευσης), η οποία μπορεί να ταυτίζεται με την απόφαση ή την εντολή μετακίνησης στελέχους/ων της ΔΑ/ΕΦ που θα μετέχουν στη διενέργεια της επιτόπιας επαλήθευσης.

4.3.2 Συλλογή στοιχείων

Τα μέλη του οργάνου επαλήθευσης προβαίνει στη συγκέντρωση όλων των στοιχείων, που αφορούν στην προς επαλήθευση πράξη και στα επιμέρους υποέργα αυτής, μέσω του ΟΠΣ και του φυσικού φακέλου της πράξης που τηρείται από την ΔΑ /ΕΦ.

4.3.3 Προσδιορισμός σημείων επαλήθευσης

Στο στάδιο της προετοιμασίας προσδιορίζονται τα σημεία που πρέπει να επαληθευτούν επιτοπίως, η επιβεβαίωση των οποίων δεν είναι δυνατή κατά τη διοικητική επαλήθευση. Τα προς επαλήθευση στοιχεία (σημεία ελέγχου) αποτυπώνονται σε Λίστα Επιτόπιας Επαλήθευσης (Λ.ΙΙ 8_0), η οποία διαμορφώνεται/προσαρμόζεται ανάλογα με το είδος της δράσης/έργου και τον τύπο της επιτόπιας επαλήθευσης.

Σε περίπτωση που στο αντικείμενο της επαλήθευσης περιλαμβάνεται επιλογή απλοποιημένου κόστους, λαμβάνονται υπόψη τα σημεία επαλήθευσης που αποτυπώνονται στη σχετική εγκεκριμένη μεθοδολογία επιλογής απλοποιημένου κόστους.

4.3.4 Ενημέρωση Δικαιούχου για την επιτόπια επαλήθευση

Η ΔΑ/ ΕΦ ενημερώνει εγγράφως το Δικαιούχο, μέσω του εντύπου: Ε.ΙΙ.8_2 Επιστολή Ενημέρωσης Δικαιούχου, για την επικείμενη επαλήθευση τουλάχιστον τρείς εργάσιμες ημέρες πριν την διενέργεια του ελέγχου, καθώς και για όλα τα στοιχεία και το προσωπικό που πρέπει να βρίσκονται στη διάθεση του Οργάνου Επαλήθευσης κατά τη διάρκεια της επιτόπιας επαλήθευσης. Σε περιπτώσεις που είναι αδύνατον να αποδειχθεί η πραγματοποίηση της πράξης/υποέργου μετά την ολοκλήρωσή της, οι επιτόπιες επαληθεύσεις πραγματοποιούνται χωρίς προειδοποίηση.

Χωρίς προειδοποίηση δύναται να πραγματοποιούνται και έκτακτες επιτόπιες επαληθεύσεις που γίνονται για τη διερεύνηση ένδειξης απάτης ή τη διερεύνηση μίας καταγγελίας, σε περιπτώσεις που κρίνεται σκόπιμο ότι ο δικαιούχος δεν θα πρέπει να έχει προβεί σε προετοιμασία για το θέμα/στοιχεία που σκοπεύει να εξετάσει επιτοπίως η ΔΑ/ΕΦ.

Σε περίπτωση πραγματοποίησης επιτόπιας επαλήθευση χωρίς προειδοποίηση, η Απόφαση Συγκρότησης Οργάνου Επαλήθευσης δεν αναρτάται στο Πρόγραμμα Διαύγεια πριν τη διενέργεια της επαλήθευσης, αλλά αμέσως μετά.

4.4 Διενέργεια επιτόπιας επαλήθευσης πράξης/υποέργου – Σύνταξη Έκθεσης

Η επιτόπια επαλήθευση πραγματοποιείται στην έδρα του Δικαιούχου ή/και στον τόπο υλοποίησης της πράξης/του υποέργου, εάν το φυσικό αντικείμενο της πράξης/υποέργου δεν είναι δυνατό να επαληθευτεί στην έδρα του Δικαιούχου.

Το Όργανο επαλήθευσης συμπληρώνει τη σχετική Λίστα Επιτόπιας Επαλήθευσης, στην οποία αποτυπώνονται τα προς επαλήθευση στοιχεία και τα αποδεικτικά στοιχεία βάσει των οποίων πραγματοποιείται η επαλήθευση, καθώς και η τεκμηρίωση των όποιων αποκλίσεων. Η Λίστα Επιτόπιας Επαλήθευσης συμπληρώνεται από το Όργανο Επαλήθευσης καταγράφοντας τα συγκεκριμένα στοιχεία που αποτέλεσαν αντικείμενο επιτόπιας επαλήθευσης και τηρείται στο φάκελο της δράσης/έργου.

Σε περίπτωση που κατά την ολοκλήρωση της επιτόπιας επαλήθευσης δεν είναι διαθέσιμο το σύνολο των στοιχείων τεκμηρίωσης που απαιτούνται, τότε το Όργανο Επαλήθευσης ζητεί την αποστολή συμπληρωματικών στοιχείων εγγράφως από το Δικαιούχο εντός  προθεσμίας κατά ανώτατο όριο τριών ημερών.

Στην περίπτωση που η επαλήθευση διενεργείται μετά την υποβολή της Έκθεσης Ολοκλήρωσης Δράσης/Έργου, επιβεβαιώνεται επίσης το λειτουργικό αποτέλεσμα και η οριστική επίτευξη της τιμής των δεικτών.

Με βάση τη συμπληρωμένη Λίστα Επιτόπιας Επαλήθευσης και τα λοιπά αποδεικτικά στοιχεία που συγκεντρώθηκαν τόσο κατά τη διάρκεια όσο και μετά τη λήξη της επαλήθευσης, το Όργανο Επαλήθευσης συντάσσει το έντυπο. Ε.ΙΙ.8_3 Έκθεση Επιτόπιας Επαλήθευσης.

Σε διακριτό μέρος της Έκθεσης Επιτόπιας Επαλήθευσης παρατίθενται οι λεπτομέρειες των ελέγχων που διενεργήθηκαν και τα ευρήματα αυτών  τα προτεινόμενα μέτρα (συστάσεις) για την αντιμετώπιση προβλημάτων που τυχόν διαπιστώθηκαν, καθώς και η προθεσμία και ο τρόπος διαπίστωσης της συμμόρφωσης του Δικαιούχου.

Η Έκθεση Επιτόπιας Επαλήθευσης συντάσσεται από το Όργανο Επαλήθευσης εντός τριάντα (30) ημερολογιακών ημερών από την ολοκλήρωση της επιτόπιας επαλήθευσης και  εγκρίνεται από τον Προϊστάμενο της ΔΑ/ΕΦ.

Μετά την έγκρισή της καταχωρείται  από το Όργανο Επαλήθευσης στο ΟΠΣ εντός τριών (3) εργάσιμων ημερών από την έγκρισή της. Σε περίπτωση που η Έκθεση Επιτόπιας Επαλήθευσης δεν περιλαμβάνει εύρημα, καθίσταται οριστική.  Εγκρίνεται από τον/ην Προϊστάμενο/νη της ΔΑ/ΕΦ και κοινοποιείται μέσω του ΟΠΣ στον Δικαιούχο εντός δέκα (10) ημερολογιακών ημερών από την έγκρισή της.

4.5 Εντοπισμός ευρημάτων

4.5.1 Προσωρινή Έκθεση Επιτόπιας Επαλήθευσης

Σε περίπτωση που η Έκθεση Επιτόπιας Επαλήθευσης περιλαμβάνει εύρημα είναι προσωρινή. Στην περίπτωση αυτή που κατά την επιτόπια επαλήθευση διαπιστώνεται παρατυπία και αφορά δαπάνες για τις οποίες έχει καταβληθεί η αντίστοιχη δημόσια συνεισφορά, αυτή αναφέρεται στην Έκθεση Επιτόπιας Επαλήθευσης με κατάλληλη τεκμηρίωση και αναφορά των διατάξεων που παραβιάστηκαν και προτείνεται δημοσιονομική διόρθωση και, στις περιπτώσεις που προβλέπονται από την παρ. 5 του άρθρου 33 του Ν. 4314/2014, ανάκτηση των ποσών που έχουν καταβληθεί αχρεωστήτως ή παρανόμως, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 14 της υπ’ αρ 269397/2023 (ΦΕΚ 3400/Β/19-5-2023) κοινή απόφαση των υπουργών Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Μετανάστευσης και Ασύλου «Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου των Προγραμμάτων των Ταμείων Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων (ΤΑΜΕΥ) για την προγραμματική περίοδο 2021-2027».

Ειδικότερα:

• Εάν το εύρημα αφορά σε παρατυπία, αυτή αναφέρεται στην Έκθεση με κατάλληλη τεκμηρίωση και προτείνεται δημοσιονομική διόρθωση. Εφόσον η παρατυπία αφορά δαπάνες για τις οποίες έχει καταβληθεί η αντίστοιχη δημόσια συνεισφορά, προτείνεται και ανάκτηση του ποσού ή ανάλογη μείωση ορίου πληρωμών σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ. 8 του άρθρου 42 του ν. 4914/2022. Στην Έκθεση, αναφέρεται και ο υπόχρεος[2] στην ενέργεια αυτή.
• Στην περίπτωση που υπάρχει υπόνοια/ένδειξη μη συμμόρφωσης σε κάποιο (α) θεμελιώδες δικαίωμα(τα) συμβουλεύεται την ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΗ ΛΙΣΤΑ ΣΤΗΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΩΝ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΠΑΛΗΘΕΥΣΗ ΤΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ ΒΑΣΕΙ ΤΟΥ ΧΑΡΤΗ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ, προκειμένου να καταλήξει στο δικαίωμα/τα  που εκτιμά ότι αφορά η υπόνοια/ένδειξη της μη συμμόρφωσης. προβαίνει στην ανάληψη διορθωτικών μέτρων, τα οποία ο δικαιούχος οφείλει να τα εφαρμόσει, εντός τεθείσας προθεσμίας. Στην περίπτωση που ο δικαιούχος δεν εφαρμόσει τα διορθωτικά μέτρα, δηλαδή δεν συμμορφώνεται ως προς την άρση παραβίασης κάποιου δικαιώματος, καταλογίζονται δημοσιονομικές διορθώσεις ή/και επιβάλλονται και ανακτήσεις  αχρεωστήτως ή παρανόμως καταβληθέντων ποσών. Σε αυτή την  περίπτωση:
• η Ειδική Επιτροπή για τη Συμμόρφωση με τα Θεμελιώδη Δικαιώματα έχει αρμοδιότητα την παρακολούθηση των διαδικασιών και της εφαρμογής της εθνικής, ενωσιακής και διεθνούς νομοθεσίας στους τομείς της προστασίας των συνόρων και της χορήγησης διεθνούς προστασίας. Η Επιτροπή λαμβάνει μέρος στην Επιτροπή Παρακολούθησης των Προγραμμάτων και υποβάλλει σχετική έκθεση στην ΕΥΣΥΔ ΜΕΥ τουλάχιστον ετησίως, η οποία περιλαμβάνει παράπονα-καταγγελίες και περιπτώσεις καταστρατήγησης των θεμελιωδών δικαιωμάτων.
• ο Υπεύθυνος Προστασίας Θεμελιωδών Δικαιωμάτων έχει αρμοδιότητα τη συλλογή και προκαταρκτική αξιολόγηση καταγγελιών για φερόμενες παραβάσεις θεμελιωδών δικαιωμάτων κατά την υποδοχή πολιτών τρίτων χωρών και τις διαδικασίες χορήγησης διεθνούς προστασίας σε αυτούς, καθώς και τη διαβίβασή τους στην Εθνική Αρχή Διαφάνειας ή στα κατά περίπτωση αρμόδια όργανα, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία. Συνεργάζεται με τους φορείς του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, άτομα και την κοινωνία των πολιτών σε καθημερινή βάση.
• Σε περίπτωση που για την εντοπισμένη παρατυπία προτείνεται κατ’ αποκοπή διόρθωση, συμπληρώνεται και η σχετική οθόνη στο ΟΠΣ σύμφωνα με τις Ο.4: Οδηγίες για κατ’ αποκοπή διορθώσεις.
• Εάν σε συνέχεια ευρήματος, απευθυνθεί σύσταση προς τον δικαιούχο (μέτρα/ ενέργειες προς εφαρμογή από τον δικαιούχο), εκτός από τη σαφή περιγραφή της στην Έκθεση, τίθεται και προθεσμία για τη συμμόρφωση του δικαιούχου σε αυτήν.
• Εάν εντοπιστεί μη επιλέξιμη για συγχρηματοδότηση δαπάνη, που έχει εκ παραδρομής δηλωθεί ως επιλέξιμη για συγχρηματοδότηση, πρέπει να γίνει σχετική διόρθωση, η οποία δεν επιβαρύνει τον δικαιούχο. Στην περίπτωση αυτή, επιλέγεται το σχετικό εύρημα από την αναπτυσσόμενη λίστα, στην περιγραφή του ευρήματος γίνεται αναφορά στη σχετική διάταξη που προβλέπει αυτήν την κατηγορία δαπάνης και καταγράφεται το ποσό που πρέπει να διορθωθεί.

Η προσωρινή Έκθεση Επιτόπιας Επαλήθευσης εγκρίνεται από τον/ην Προϊστάμενο/νη της ΔΑ/ΕΦ και κοινοποιείται μέσω του ΟΠΣ στον δικαιούχο εντός δέκα (10) ημερολογιακών ημερών από την έγκρισή της, ώστε ο δικαιούχος να διατυπώσει τυχόν αντιρρήσεις του.

4.5.2 Διαδικασία αντιρρήσεων, οριστικοποίηση Έκθεσης Επιτόπιας Επαλήθευσης και έκδοση Απόφασης

Ο Δικαιούχος δύναται να υποβάλει στην αρμόδια Αρχή που διενήργησε την επιτόπια επαλήθευση (ΔΑ/ΕΦ) εγγράφως τις αντιρρήσεις του, εντός δεκαπέντε (15) ημερολογιακών ημερών από την παραλαβή της Έκθεσης Επιτόπιας Επαλήθευσης.

Οι αντιρρήσεις εξετάζονται από την  ΔΑ/ΕΦ  που διενήργησε την επιτόπια επαλήθευση εντός δεκαπέντε (15) ημερολογιακών ημερών από την υποβολή τους.

Σε περίπτωση που απαιτείται περαιτέρω διερεύνηση, προκειμένου να ληφθεί απόφαση για το βάσιμο ή μη των αντιρρήσεων που υποβλήθηκαν, δύναται να διενεργείται άμεσα συμπληρωματική επαλήθευση από το ίδιο Όργανο που διενήργησε την αρχική επαλήθευση. Στην περίπτωση αυτή, η Έκθεση ολοκληρώνεται εντός δέκα (10) ημερολογιακών ημερών από την ημερομηνία διενέργειας της συμπληρωματικής επαλήθευσης.

Μετά την εξέταση των αντιρρήσεων ή σε περίπτωση παρέλευσης άπρακτης της προθεσμίας υποβολής των αντιρρήσεων, η Έκθεση οριστικοποιείται.

Όταν η οριστική Έκθεση δεν προτείνει δημοσιονομική διόρθωση ή και ανάκτηση, εγκρίνεται από τον Προϊστάμενο της αρμόδιας ΥΑ/ΕΑ, καταχωρίζεται στο ΟΠΣ και κοινοποιείται στο Δικαιούχο.

Εφόσον η Έκθεση περιλαμβάνει συστάσεις προς το Δικαιούχο, η αρμόδια ΔΑ/ΕΦ παρακολουθεί τη συμμόρφωσή του (Διαδικασία ΔΙΙ_8).

Όταν η οριστική Έκθεση προτείνει δημοσιονομική διόρθωση ή και ανάκτηση, αυτή εγκρίνεται από το αρμόδιο όργανο  που προΐσταται της Διαχειριστικής Αρχής/ του Ενδιάμεσου Φορέα. Στην περίπτωση αυτή, η ΔΑ/ΕΦ προωθεί στο ανωτέρω όργανο για έγκριση την οριστική Έκθεση Επιτόπιας Επαλήθευσης και την Απόφαση Δημοσιονομικής Διόρθωσης (Ε ΙΙ_8.4). Η οριστική Έκθεση Επιτόπιας Επαλήθευσης καταχωρίζεται στο ΟΠΣ.

Η Απόφαση Δημοσιονομικής Διόρθωσης και η οριστική Έκθεση Επιτόπιας Επαλήθευσης κοινοποιούνται στο Δικαιούχο με συστημένη επιστολή ή/και με απόδειξη παραλαβής, στην Διαχειριστική Αρχή , εφόσον η σχετική απόφαση εκδίδεται από τον ΕΦ, και στην Αρχή Ελέγχου.

Με την έγκριση της οριστικής Έκθεσης από το ως ανωτέρω αρμόδιο όργανο, η ΔΑ/ΕΦ  συντάσσει Δελτίο Καταχώρισης Διορθώσεων (Ε.ΙΙ.8_5), μέσω του οποίου καταχωρίζει στο ΟΠΣ, εντός τριών (3) εργάσιμων ημερών από την έγκριση, το ποσό της δημοσιονομικής διόρθωσης, μειώνοντας αντίστοιχα τα συγχρηματοδοτούμενα ποσά που έχουν ήδη καταχωρισθεί. Τα ποσά αυτά δεν μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν για την εν λόγω δράση/έργο.

Η Απόφαση Δημοσιονομικής Διόρθωσης συνιστά και Απόφαση Ανάκτησης αχρεωστήτως ή παρανόμως καταβληθέντων ποσών στις περιπτώσεις που προβλέπονται από την παρ. 5 του άρθρου 33 του Ν. 4314/2014, οπότε και ενεργοποιείται η Διαδικασία ΔΙΙΙ_2: Ανάκτηση αχρεωστήτως ή παρανόμως καταβληθέντων ποσών, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 14 της με  υπ’αρ 269397/2023 (ΦΕΚ 3400/Β/19-5-2023) κοινή απόφαση των υπουργών Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Μετανάστευσης και Ασύλου «Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου των Προγραμμάτων των Ταμείων Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων (ΤΑΜΕΥ) για την προγραμματική περίοδο 2021-2027».

Για ειδικές περιπτώσεις (εξειδικευμένες δράσεις ή πολύπλοκες) μετά από εισήγηση της αρμόδιας αρχής μπορούν να χρησιμοποιηθούν εμπειρογνώμονες που υποβάλλουν γνωμοδότηση. Η γνωμοδότηση αυτή επισυνάπτεται στην έκθεση ελέγχου.

Η ανακοίνωση παρατυπιών στην ΕΕ γίνεται κατά τα προβλεπόμενα στη Διαδικασία «ΔΙΙΙ_3: Αναφορά Παρατυπιών στην ΕΕ».

4.6 Ανάκτηση

Στην περίπτωση που στην οριστική Έκθεση Επιτόπιας Επαλήθευσης προβλέπεται δημοσιονομική διόρθωση και ανάκτηση, ο δικαιούχος/ υπόχρεος στην ανάκτηση φορέας δύναται να επιστρέψει οικειοθελώς, εντός προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερών από την παραλαβή της οριστικής Έκθεσης, το αχρεωστήτως ή παρανόμως καταβληθέν ποσό στον λογαριασμό «ΠΔΕ Αδιάθετα Υπόλοιπα Παρελθόντων Οικονομικών Ετών» που τηρείται στην Τράπεζα της Ελλάδος, με την αναγραφή του Αναλυτικού Λογαριασμού Εσόδων (ΑΛΕ) δημοσιονομικών διορθώσεων και του ενάριθμου της πράξης. Για τον σκοπό αυτό, η οριστική Έκθεση περιλαμβάνει τουλάχιστον τον ενάριθμο της πράξης, τα στοιχεία ταυτοποίησης του υπόχρεου φορέα, το ποσό της επιστροφής, τον ΑΛΕ και την ως άνω προθεσμία.

Ο υπόχρεος φορέας ενημερώνει τη ΔΑ/ΕΦ για την καταβολή του ποσού, εντός δεκαπέντε (15) ημερολογιακών ημερών, με την προσκόμιση σε αυτήν των στοιχείων τεκμηρίωσης του καταβληθέντος ποσού.

Εφόσον δεν επιστραφεί το αχρεωστήτως ή παρανόμως καταβληθέν ποσό εντός της προθεσμίας, η ΔΑ/ΕΦ εισηγείται στο αρμόδιο όργανο της ΔΑ/ΕΦ την έκδοση Απόφασης Δημοσιονομικής Διόρθωσης και Ανάκτησης.

Η Απόφασης Δημοσιονομικής Διόρθωσης και Ανάκτησης, που αποτελεί νόμιμο τίτλο βεβαίωσης του χρέους, κοινοποιείται στον δικαιούχο, στη Διεύθυνση Δημοσίων Επενδύσεων του Υπουργείου Ανάπτυξης, στην Ειδική Υπηρεσία «Αρχή Πιστοποίησης και Εξακρίβωσης Συγχρηματοδοτούμενων Προγραμμάτων», καθώς και στην Διαχειριστική Αρχή εφόσον η απόφαση εκδίδεται από το αρμόδιο όργανο του ΕΦ.

4.7  Τήρηση Αρχείου

Η ΔΑ/ΕΦ τηρεί σε αρχείο όλα τα σχετικά έγγραφα τεκμηρίωσης στο πλαίσιο της εν λόγω διαδικασίας είτε ηλεκτρονικά, είτε στον φάκελο της πράξης.

ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΑΠΑΤΗΣ

Στην περίπτωση που στο πλαίσιο της επιτόπιας επαλήθευσης, η ΔΑ/ΕΦ, εντοπίσει παρατυπία και κρίνει ότι αυτή ενδεχομένως ενέχει πρόθεση («ένδειξη απάτης»), στην Έκθεση Επιτόπιας Επαλήθευσης που κοινοποιείται στο Δικαιούχο ΔΕΝ αναφέρει ότι εντοπίστηκε «ένδειξη απάτης», καθώς ο Δικαιούχος δεν πρέπει να ενημερωθεί σχετικά.

Σε κάθε περίπτωση, η ΔΑ/ΕΦ προχωρά και εφαρμόζει κανονικά τις ενέργειες για διόρθωση ή και ανάκτηση που έχουν περιληφθεί στην οριστική Έκθεση Επιτόπιας Επαλήθευσης σε συνέχεια του εντοπισμού της παρατυπίας, και στην ανακοίνωση αυτής στην ΕΕ μέσω του IMS (σύμφωνα με τη Διαδικασία «ΔΙΙΙ_3»).

Όσον αφορά στις επιπλέον ενέργειες που θα εφαρμόσει για το χειρισμό της «ένδειξης απάτης», επισημαίνονται τα εξής:

• Εφόσον, η ένδειξη απάτης εντοπίστηκε σε επιτόπια επαλήθευση που είχε διενεργηθεί με αποκλειστικό σκοπό τη διερεύνηση καταγγελίας, για την περαιτέρω εξέταση της ένδειξης απάτης, εφαρμόζονται τα αντίστοιχα βήματα που περιγράφονται στη ΔVIII_3: Υποδοχή και εξέταση καταγγελιών.
• Εφόσον, η ένδειξη απάτης εντοπίστηκε σε οποιαδήποτε άλλη επιτόπια επαλήθευση (εκτός της περίπτωσης διερεύνησης καταγγελίας), για την περαιτέρω διερεύνηση της ένδειξης απάτης, εφαρμόζεται η Διαδικασία: Δ_VIII_2: Εξέταση ενδείξεων απάτης και αναφορά υπονοιών απάτης.

Σχετικά Έντυπα

[1] Σε περίπτωση παραβίασης των κανόνων της ΕΕ σχετικά με τα μέτρα προβολής και επικοινωνίας, αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε ακύρωση έως και 3 % της στήριξης από τα Ταμεία από τη ΔΑ/ΕΦ [βλ. παρ. 3, άρθρο 50 του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060]