Διαδικασία ΔΙΙΙ_3: Αναφορά Παρατυπιών στην ΕΕ
1. Σκοπός
Σκοπός της διαδικασίας είναι η περιγραφή των κανόνων για την αναφορά παρατυπιών, συμπεριλαμβανομένων των περιπτώσεων υπονοιών απάτης και απάτης, στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή
2. Θεσμικό Πλαίσιο
- Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1060: άρθρο 69 (παρ. 2 και 12), Παράρτημα ΧΙΙ
- Νόμος 4914/2022, όπως ισχύει: άρθρα 42, 8 και παρ. 2 στ του άρθρου 17
- ΚΥΑ με αρ 269397/2023 των υπουργών Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Μετανάστευσης και Ασύλου «Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου των Προγραμμάτων των Ταμείων Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων (ΤΑΜΕΥ) (Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης -ΤΑΜΕ, Ταμείο Εσωτερικής Ασφαλείας-ΤΕΑ και Μέσο για τη Χρηματοδοτική Στήριξη της Διαχείρισης των Συνόρων και την Πολιτική Θεωρήσεων-ΜΔΣΘ) για την προγραμματική περίοδο 2021-2027»(Β΄ 3400).
3. Πεδίο εφαρμογής
Η ΔΑ/ΕΦ πρέπει να γνωστοποιεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΕΕ) κάθε παρατυπία, η οποία α) αφορά σε ποσό συνεισφοράς από τα Ταμεία μεγαλύτερο των 10.000 € και β) εμπίπτει σε κάποια από τις ακόλουθες περιπτώσεις:
- έχει αποτελέσει αντικείμενο πρώτης έγγραφης εκτίμησης (PACA) από αρμόδια, διοικητική ή δικαστική, αρχή
- είναι παρατυπία που οδηγεί στην κίνηση διοικητικής ή δικαστικής διαδικασίας σε εθνικό επίπεδο προκειμένου να διαπιστωθεί η διάπραξη απάτης ή άλλων ποινικών αδικημάτων (υπόνοια απάτης)
- είναι παρατυπία που προηγείται πτώχευσης
- πρόκειται για συγκεκριμένη παρατυπία ή σύνολο παρατυπιών για τις οποίες η ΕΕ υποβάλλει στο Κράτος Μέλος (Κ-Μ) γραπτό αίτημα παροχής πληροφοριών μετά την αρχική υποβολή έκθεσης/αναφοράς από το Κ-Μ.
Παρατυπίες που εξαιρούνται από την υποβολή αναφοράς στην ΕΕ είναι:
α) οι παρατυπίες για ποσό μικρότερο των 10.000 € σε συνεισφορά από τα Ταμεία [βλ. και σημείο 1.2 (α) Παράρτ ΧΙΙ, Καν. 2021/1060]
β) περιπτώσεις στις οποίες η παρατυπία έγκειται αποκλειστικά στη μη εκτέλεση, εν όλω ή εν μέρει, πράξης η οποία περιλαμβάνεται στο συγχρηματοδοτούμενο Πρόγραμμα λόγω μη δόλιας πτώχευσης του δικαιούχου
γ) περιπτώσεις που γνωστοποιούνται στη ΔΑ/ΕΦ ή στη Λογιστική Αρχή (ΕΥ Αρχή Πιστοποίησης) από τον δικαιούχο οικειοθελώς και προτού εντοπισθεί η παρατυπία, είτε πριν είτε μετά την καταβολή της δημόσιας συνεισφοράς
δ) περιπτώσεις που εντοπίζονται και διορθώνονται από τη ΔΑ/ΕΦ, προτού περιληφθούν σε αίτηση πληρωμής που υποβάλλεται στην ΕΕ (δηλ. δεν αφορούν πιστοποιημένες δαπάνες).
Οι εξαιρέσεις των στοιχείων γ) και δ) δεν ισχύουν για τις υπόνοιες απάτης.
4. Περιγραφή Διαδικασίας
Καταχώριση και υποβολή στοιχείων για τις παρατυπίες
ΔΑ/ΕΦ παρέχουν συγκεκριμένα στοιχεία για κάθε παρατυπία για την οποία υπάρχει υποχρέωση γνωστοποίησης (βλ. πεδίο εφαρμογής της παρούσας διαδικασίας). Για το σκοπό αυτό, υποβάλλουν έκθεση/αναφορά, συμπληρώνοντας ηλεκτρονικά τις πληροφορίες που απαιτούνται στο υπόδειγμα του Παράρτημα ΧΙΙ του Κανονισμού 1060/2021.
Η καταχώριση των στοιχείων γίνεται αποκλειστικά μέσω του Συστήματος Διαχείρισης Παρατυπιών (IrregularityManagement System-IMS) της ΕΕ από τη Δ/ΕΦ (εφόσον έχουν οριστεί) και από την Αρχή Ελέγχου (ΑΕ). Η οριστική υποβολή όλων των εκθέσεων γίνεται από την ΕΔΕΛ.
Η υποβολή από τη ΔΑ/ ΕΦ γίνεται από εξουσιοδοτημένους χρήστες που έχουν συγκεκριμένους ρόλους ως προς την καταχώριση, έγκριση και παρακολούθηση των παρατυπιών που υποβάλλονται μέσω του IMS. Τα άτομα ορίζονται από τον/ην Προϊστάμενο/νη της ΔΑ/ ΕΦ και τα στοιχεία τους γνωστοποιούνται στην ΕΔΕΛ, ώστε να μεριμνήσει για την απόδοση σχετικών δικαιωμάτων πρόσβασης στο σύστημα, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης-OLAF.
4.1 Προετοιμασία αρχικής έκθεσης/αναφοράς παρατυπίας
Η αρχική καταχώριση των στοιχείων γίνεται από τη ΔΑ/ΕΦ η οποία συμπληρώνει έκθεση/αναφορά για κάθε περίπτωση παρατυπίας που έχει εντοπίσει κατά τη διάρκεια ενός τριμήνου στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της (ο ΕΦ στο πλαίσιο σχετικών αρμοδιοτήτων που του έχουν ανατεθεί) και για την οποία υπάρχει υποχρέωση γνωστοποίησης στην ΕΕ.
Οι παραπάνω φορείς διαχείρισης (ΔΑ, ΕΦ) καταχωρίζουν στο IMS τα στοιχεία, το αργότερο 30 ημερολογιακές ημέρες μετά το τέλος του τριμήνου που εντοπίστηκαν οι παρατυπίες. Εάν απαιτούνται διορθώσεις ή διευκρινήσεις, υπάρχει σχετική επικοινωνία/ συνεργασία με την ΕΔΕΛ.
Παράλληλα, η ΕΔΕΛ καταχωρίζει στο IMS έκθεση/αναφορά με τις αντίστοιχες πληροφορίες για κάθε παρατυπία που έχει εντοπίσει η ίδια ως Αρχή Ελέγχου (ΑΕ) κατά τη διάρκεια του τριμήνου, και για την οποία υπάρχει υποχρέωση ανακοίνωσης.
Όσον αφορά τις παρατυπίες που έχουν εντοπιστεί από άλλες (εκτός της ΑΕ) εθνικές ελεγκτικές αρχές/ όργανα, αρχές έρευνας ή δικαστικές αρχές η καταχώριση των στοιχείων γίνεται από τη ΔΑ/ΕΦ. Στις περιπτώσεις αυτές, η αρχική καταχώρηση στο IMS γίνεται το αργότερο 30 ημερολογιακές ημέρες μετά το τέλος του τριμήνου εντός του οποίου η ΔΑ/ ΕΦ παρέλαβε τα οριστικά πορίσματα ελέγχου των αρμόδιων εθνικών αρχών/ οργάνων από την ελληνική AFCOS.
4.2 Υποβολή αρχικής έκθεσης/αναφοράς παρατυπίας στην ΕΕ
Η ΕΔΕΛ υποβάλλει στην Επιτροπή τις αρχικές εκθέσεις/αναφορές που έχουν συμπληρωθεί από όλες τις ως άνω Αρχές/ φορείς. Η υποβολή/ διαβίβαση γίνεται εντός δυο (2) μηνών από το τέλος κάθε τριμήνου, μέσω του IMS.
4.3 Καταχώριση και υποβολή στοιχείων παρατυπιών μετά την αρχική υποβολή
ΔΑ/ΕΦ οφείλουν να γνωστοποιούν στην ΕΕ πρόσθετα στοιχεία σχετικά με τις ήδη αναφερθείσες παρατυπίες, όπως για την εκκίνηση, την ολοκλήρωση ή την παύση διαδικασιών επιβολής διοικητικών ή ποινικών κυρώσεων σε σχέση με μία παρατυπία ή για την «εξέλιξη» μίας παρατυπίας σε υπόνοια απάτης ή απάτη.
Η καταχώριση των πρόσθετων πληροφοριών στο IMS γίνεται από την Αρχή/ φορέα (ΔΑ, ΕΦ, ΑΕ) που ήταν υπεύθυνη/ος για την αρχική καταχώριση της παρατυπίας στο σύστημα, και γίνεται το συντομότερο δυνατό από τη λήψη των πληροφοριών για την εξέλιξη της παρατυπίας (
Η οριστική υποβολή/ διαβίβαση των πρόσθετων στοιχείων στην ΕΕ μέσω του IMS γίνεται από την ΕΔΕΛ, όταν οι πληροφορίες καταχωριστούν από τους ως άνω φορείς.
Επισημάνσεις για τη χρήση και επεξεργασία των στοιχείων που υποβάλλονται
Σύμφωνα με την παρ. 1.5 του Παραρτήματος ΧΙΙ του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060:
- Σε περίπτωση που οι εθνικές διατάξεις προβλέπουν το απόρρητο των ερευνών, μπορούν να αναφέρονται μόνο πληροφορίες που υπόκειται στην άδεια της αρμόδιας δικαστικής αρχής ή άλλου φορέα σύμφωνα με τους εθνικούς κανόνες.
- Οι πληροφορίες που υποβάλλονται σύμφωνα με το Παράρτημα ΧΙΙ του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060 μπορούν να χρησιμοποιούνται για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης, ιδίως για τη διενέργεια αναλύσεων κινδύνου και την ανάπτυξη συστημάτων που εξυπηρετούν τον αποτελεσματικότερο εντοπισμό των κινδύνων.
- Οι πληροφορίες αυτές δεν χρησιμοποιούνται για σκοπούς άλλους από την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης, εκτός αν οι αρχές που τις έχουν παράσχει έχουν δώσει τη ρητή συγκατάθεσή τους.
- Οι πληροφορίες αυτές καλύπτονται από το επαγγελματικό απόρρητο και δεν επιτρέπεται να κοινολογηθούν σε πρόσωπα άλλα από τα ευρισκόμενα στα Κράτη-Μέλη ή εντός των θεσμικών και λοιπών οργάνων και οργανισμών της Ένωσης, τα οποία έχουν πρόσβαση σε αυτές εκ των καθηκόντων τους.
5. Σχετικά έντυπα
Συμπληρώνεται, ηλεκτρονικά στο IMS, το υπόδειγμα του Παράρτημα ΧΙΙ του Κανονισμού 1060/2021